Ölkə futbolu
TOPAZ və onun Premyer Liqası
23 dekabr 1997-ci ildə çox gözəl bir “Bədən tərbiyyəsi və idman haqqında” Azərbaycan Respublikası qanunu qəbul edildi. Bu qanun qəbul ediləndə idman ictimaiyyəti çox sevindi. Hətta sevinənlər arasında biznesmenlər də var idi. İdman ictimaiyyətinin sevinməsini normal qəbul etmək olar: idmanın nüfuzunun yüksəldilmsi və sairə.
Bir xeylaq müddət biznesmenlərin bu qanunun qəbuluna sevinmələrini də idman ictimaiyyətinin sevinci ilə bərabər tutdum. Fikirləşdim ki, yəqin bizim biznesmenlər də idmanın inkişafı üçün əlindən gələn və gəlməyən hər şeyi edəcəklər.
Ehtimalım özünü doğrultmuşdu. Biznesmenlər əllərindən gələn və gəlməyən hər şeyi etdilər. Amma idmanın inkişafına yox, qazandıqlarını vergidən necə gizlətməyi, daha sonra hətta bir az da irəli gedərək “idman mərc oyunlarını” maliyyə fəaliyyəti hesab edilməsi üçün qanunvericilikdə dəyişiklik edilməsindən belə. O dəyişikliyə kimi “idman mərc oyunlarını” vergi diliylə desək 18%-likdə oturmuşdular və dövriyyədən 18% məbləği büdcəyə köçürməyə məcbur idilər. Indi isə rahatçılıqdı, çünki maliyyə fəaliyyəti xidməti 18%-dən azaddılar, ancaq mənfəətdən vergi verirlər.
Ola bilər ki, bu qeyd etdiklərim idman ictimaiyyətinə (futbol komandalarının azarkeşləri, idmançılar) aidiyyatı olmasın və niyə də olmalıdı? Adamlar oyuna baxıb həzz alırlar, digəri isə oynayıb, pulunu qazanır. Onlara həqiqətən pulun mənbəyi o qədər də önəmli deyil. Önəmli başqa məsələdi.
Futbol üzrə milli çemppionatın keçirilməsinin sponsoru TOPAZ-dı. O TOPAZ ki, Azərbaycanda mərc oyunlarının keçirilməsində şəriki yoxdu. Şərik olanları da qanunvericiliyin imkan verdiyi qədər sıradan çıxartmaq olur.
TOPAZ bir idman markasıdı. Sahibi “Azərİnteltek” ASC-di. Indi də ASC kimi qalıb-qalmamasından xəbərim yoxdu. Bununla bağlı bir neçə il əvvəl babat bir araşdırma yazılarım mətbuatda getmişdi. Həmin araşdırma yazılardan sonra gözəgörünməz qüvvə qanunvericilikdə dəyişiklik etməyə məcbur qaldı.
Dəyişiklikdən sonra Aşıq Ələsgər demişkən, sındı qol-qanadım, yanıma düşdü. Bu haqda yazmayacağıma söz verdim. Amma və lakin sözümü tuta bilmədim. Səbəbini açıqlayacam. Və əslində bu yazının yazılmasında məqsəd budu.
Qayıdaq 1997-ci ildə qəbul edilmiş qanuna. Həmin qanunun 21-ci maddəsində deyilir ki, Bədən tərbiyəsi və idmanın maliyyə mənbələri Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitdən, idman tədbirlərinin televiziya vasitəsilə translyasiyasından, tamaşa xarakterli bədən tərbiyəsi və idman tədbirlərindən, idman lotereyasının keçirilməsindən daxil olan vəsaitdən, fiziki və hüquqi şəxslərin ianələrindən və digər mənbələrdən maliyyələşdirilir.
Çox gözəl maddədi. Alqışlanmalıdı. Bütün normal ölkələrə örnək olası maddədi. Yəni, birbaşa mənbəni göstərib.
Keçək qanun 22-ci maddəsinə. Bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafına sponsorluğun əsasları və qaydası Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.
Hə, bax bu müvafiq qanunvericiliyi illərlə gözlədik. Düz 13 il. Bu 13 il ərzində maliyyələşmənin və sponsorluğun mənbəyi bilinsə də, qədəri bilinmədi. Əslində qədəri indi də bilinmir. AFFA hər il rəqəmlər açıqlayır. Ümumi rəqəmlər. Hara nə xərclənməsi bilinmir. Heç bizə maraqlı da deyil. Öz pullarıdı, özləri bilər hara xərcləyərlər.
AFFA sağ olsun yenə, rəqəmləri hər il açıqlayır. Amma di gəl ki, TOPAZ “Nuh deyir, peyğəmbər demir”, mülki qanunvericiliyin tələbi olmasına baxmayaraq yaranandan bəri heç bir maliyyə ilində maliyyə hesabatını ictimaiyyətə açıqlamayıb. Bunu da özləri bilər. Öz pullarıdı. Açıqlamaya bilərlər. Amma di gəl ki, hər il bir Premyer Liqada oynayan futbolçu “bu oyun satılmışdı”, “bu oyun alınmışdı” kimi bəyanatlar verməsi TOPAZ-ın sponsorluq etdiyi Premyer Liqada hansı pulların “dövriyyə” vurmasını ortaya qoyur.
Mərc oyun həvəskarları isə yazır. Kupon yazırlar, pullar xərcləyirlər. Analiz edirlər, komandaların vəziyyətinə baxırlar, hansı oyunçunun oynayıb-oynamamasını müzakirə edirlər, amma di gəl ki, udduqları pul cüzi, udduzduqları isə TOPAZ-ın insafına gedir. TOPAZ-ın da Allah insafını kəsməsin.
Burada bu söhbətə nöqtə qoyardım. Lakin yadıma düşdü ki, axı TOPAZ markasının sahibi Açıq Səhmdar Cəmiyyətdi, sponsorluq etdiyi Premyer Liqaya ödədiyi pulun miqdarını açıqlamağa borcludu.
Amma yox, bu dəfə nöqtəni qoyub, gələn dəfə üçün yeni abzasdan başlayacam. TOPAZ-ın xərclədiyi pulların abzası olacaq...
Mehman MURADLI
Şərh yazılmayıb
|
ŞƏRH YAZ
|
Çox oxunan xəbərlər
- "Neftçi”dən AFFA-ya növbəti transfer reallaşdı - ÖZƏL
- “Neftçi”nin futbolçusundan hörmətsizlik - “Sabah”ın formasında şəkil paylaşdı
- Azərbaycan Premyer Liqasının son 2 turunda əcnəbi hakimlər - EKSKLÜZİV
- AFFA İcraiyyə Komitəsinin üzvü: “Hələlik çempionatda 10 komanda qalmalıdır”
- AFFA “sıfırlandı” - QEYD
- Bir fotonun qorxusu... - QEYD
- “Qarabağ”ın mükafatlandırma mərasiminin yeri və məkanı dəyişdi - ÖZƏL
- Azərbaycan Premyer Liqasında komanda sayı artırılmadı
- AFFA-dan ayrı-seçkilik: “Kəpəz”ə pul tapılır, “Turan Tovuz”a yox
- İcraiyyə Komitəsinin üzvü: “İclasın 4 saatdan çox çəkməsi gərgin müzakirələrlə bağlı deyil”
- “Neftçi”də Emin Mahmudovun “torbası tikilir”?
- Qaş düzəldən yerdə vurub göz çıxarmaq
- “Neftçi”də maliyyə böhranı
- İcraiyyə Komitəsi legioner limiti ilə bağlı qərar qəbul etdi
- Mövsümün bəxtsizi - “Səbail”
-
13:33
Azərbaycan boksçusu lisenziya turnirində növbəti qələbəsini qazanıb
-
12:48
3x3 basketbol millimiz təlim-məşq toplanışına yollanıb
-
12:20
“ÇL-də əvvəlkilərdən daha yaxşı nəticə göstərəcəyimizə ümid edirəm”
-
11:56
Azərbaycan millisinin oyunlarının təqvimi müəyyənləşdi
-
11:31
Arif Əsədov: “Milliyə çağırılan oyunçuların hamısına şans vermək istəyirik”
-
10:19
Millimizin rəqibinin heyəti açıqlanıb
-
10:04
Cəlal mövsümün son oyununda qələbəyə sevindi
-
09:47
Emin Mahmudov azarkeşlərdən üzr istədi: "Çox utanıram"
-
21:34
Millimizin heyəti açıqlandı
-
21:22
Azərbaycan millisini yoldaşlıq oyunlarına çıxaracaq məşqçilər müəyyənləşdi
-
21:00
Azərbaycanda futbol mövsümünün ən yaxşıları mükafatlandırıldı FOTOLENT
-
19:17
Azərbaycan boksçusundan uğurlu start
-
18:50
Bakıda UEFA-nın dəstəyi ilə festival keçirilib
-
18:28
Sxadadze daha 3 il "Qəbələ"də
-
17:39
Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidenti dünya çempionları ilə görüşüb
-
17:02
"Sumqayıt"ın əvəzolunmazı
-
16:41
II Liqaya vəsiqə uğrunda pley-off oyunlarının vaxtı açıqlandı
-
16:14
Kapitan: “Məqsədimiz yenidən Avropa çempionu olmaqdır”
-
15:56
7 güləşçimiz Gürcüstanda medal qazanıb
-
15:35
Minifutbol Federasiyasının vitse-prezidenti: “Titulu qorumaq istəyirik”
-
15:23
Son turda mövsümün rekordu
-
15:07
Millimizin baş məşqçisi: “Ötən Avropa çempionatı ilə müqayisədə daha da güclənmişik”
-
14:59
AFFA-dan I Liqanın qalibinə "yaşıl işıq"
-
14:48
Rövşən Nəcəf "Qarabağ"ın bazasında
-
14:32
Mahmudov “Neftçi”nin tarixinə düşdü
-
14:24
Minifutbol millimizin açıq məşqi keçirilib
-
14:16
Azərbaycan sumoçuları Avropa çempionatında 11 medal qazanıblar
-
14:03
Azərbaycan millisinin heyətində dəyişiklik
-
13:27
"Barselona" mövsümü qələbə ilə başa vurdu VİDEO
-
13:15
"Qəbələ" 6 legionerlə vidalaşdı
-
12:54
Klub rəhbəri Ayxan Abbasovun işinə qiymət verdi
-
12:40
Bədavi Hüseynov: “İnanmazdım ki, 10 qat ölkə çempionu olacağam”
-
12:31
Mahir mövsümün son oyununda oynadı
-
12:19
"Turan Tovuz" yeni mövsümdə avrokuboklar üçün oynayacaq
-
11:52
Lamiyə Vəliyeva Azərbaycanın paralimpiya tarixinə düşüb
-
11:28
Rəşad Sadıqovdan yubiley qələbəsi
-
11:05
Brkiç: “Azarkeşlərdən üzr istəyirəm”
-
10:46
Azərbaycan Voleybol Federasiyası Qaxda təlim-məşq toplanışı təşkil edib
-
10:24
"Roma"nın məğlubiyyəti VİDEO
-
10:13
Azərbaycan cüdoçuları Avropa Kubokunu beş medalla başa vurublar
-
09:57
"Atalanta" 3 xalı 3 qolla qazandı VİDEO
-
09:49
Elvin Cəfərquliyev: “Çempionluq asan əldə olunmur”
-
09:30
Əyyub Allaş "Qəbələ" ilə vidalaşdı
-
23:45
2023/2024 mövsümünün mükafatlandırma mərasimi VİDEO
-
22:34
"Araz-Naxçıvan" - "Qarabağ" matçında 4 qol VİDEO
-
22:16
“Hamı bu anı səbirsizliklə gözləyir”
-
21:57
Elmar Baxşıyev: “Mən təzyiqləri "Qəbələ"də də hiss etmişəm”
-
21:24
Azərbaycan Premyer Liqasında 2023/24 mövsümünə yekun vuruldu
-
21:08
Azərbaycanın sərbəst güləş millisi Avropa çempionu oldu
-
20:12
Ayxan Abbasov: “Bakıda 5-6 meydança var, onları da sökürlər”